Początek nowego roku obchodzono w rodzinach szlacheckich jako jeden z dni wchodzących w skład oktawy Bożego Narodzenia, a poprzedzający dzień 31 grudnia, zwany potocznie Sylwestrem, uchodził w tradycji za dzień szczególny, choć nie świętowano go hucznie. Spędzano go w gronie rodziny, ucztowano, ale nie urządzano zabaw czy wystawnych bali.
Urzędy w państwie Piastów formowały się na dworze władcy, który był ośrodkiem i źródłem władzy. Stanowiący jego najbliższe otoczenie urzędnicy dworscy pełnili jednocześnie funkcje adm. i sądowe. Sądownictwo dopiero z czasem wyodrębniło się w osobną gałąź władzy. Wyższych urzędników w XI–XIII w. zwano komesami (comes); pol. odpowiednikiem komesa był żupan (żpan, pan), także czestnik, stołecznik. Z czasem tytuły te zaczęły określać nie urząd, ale wysoką pozycję społeczną.
Mało kto wie, że tylko niektóre tradycje wielkanocne przetrwały do dziś. Gdy ktoś wspomina o Wielkanocy, przed oczami rysują nam się pisanki, które są nieodzownym elementem tych świąt, żurek z jajkami i białą kiełbasą, czy też mazurki w niezliczonych wydaniach, babki, rzeżucha, bazie, palemki i święconka…
Myśląc o wielkopostnych zwyczajach staropolskich, warto pamiętać, że Wielki Post wypada zawsze w okresie przedwiośnia, na przednówku, kiedy to stopniowo kończyły się zgromadzone w spiżarniach zapasy, a na nowe płody długo trzeba było jeszcze czekać. Kalendarz liturgiczny niemal idealnie wpasował się w roczny cykl pór roku, ludziom zaś łatwiej było znosić niedobory żywności, gdy wiązało się to z intencją religijną.
